Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của mẹ và chất lượng sữa cho em bé. Bởi cơ thể mẹ sau sinh cần được phục hồi nhanh chóng đồng thời lại cung ứng thêm bầu sữa để nuôi con. Vì thế hãy đảm bảo chế độ sinh dưỡng thật tốt dành cho sản phụ đồng thời bỏ túi ngay những lời khuyên dưới đây của chuyên gia nhé.
#1. Nhu cầu dinh dưỡng của mẹ sau sinh
Sản phụ sau khi trải qua quá trình sinh nở vất vả, mất nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng qua mất máu khi sinh. Đồng thời cơ thể còn huy động nhiều chất dinh dưỡng trong cơ thể để sản xuất sữa non trong những tháng cuối thai kỳ và bài tiết sữa để nuôi con ngay sau khi sinh. Do vậy trong khoảng thời gian này, mẹ cần rất nhiều năng lượng, cụ thể là nguồn dinh dưỡng để sản sinh ra các năng lượng đó. Nhu cầu dinh dưỡng ở thời điểm này còn nhiều hơn thời kỳ mang thai.
Điểm ngay những nhu cầu dinh dưỡng của mẹ sau sinh dưới đây để bổ sung các chất cần thiết qua thực đơn và chế độ ăn uống hàng ngày nhé:
- Nhu cầu về năng lượng:
Theo nghiên cứu của các chuyên gia dinh dưỡng, nhu cầu về năng lượng của các mẹ đang cho con bú sẽ cao hơn khoảng 500 Kcal so với phụ nữ lúc bình thường (tức là khi chưa mang thai và khi không phải đang nuôi con bú), năng lượng này tương đương với khoảng 3 lưng bát cơm cùng với thức ăn hợp lý chia vào các bữa ăn trong ngày. Tuy nhiên nhu cầu này còn phụ thuộc khá nhiều về tình trạng cân nặng và mức hoạt động thể lực của từng mẹ nữa.
Ví như nếu người mẹ trước và trong thai kỳ có chế độ dinh dưỡng tốt, cân nặng tăng từ 10 - 12kg: Cần ăn nhiều hơn để đảm bảo nhu cầu năng đạt mức 2260 Kcal/ ngày đối với người lao động nhẹ và 2550 Kcal/ngày đối với người lao động trung bình.
Còn đối với người mẹ trước và trong thai kỳ có chế độ dinh dưỡng chưa tốt, có mức tăng cân ít hơn 10kg: Cần phải cố gắng ăn nhiều và đa dạng hơn các loại thực phẩm khác nhau, để đảm bảo đủ nhu cầu năng lượng khi đang nuôi con bú.
- Nhu cầu về chất đạm (Protein):
Theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng, chất đạm bổ sung cho mẹ sau sinh cần nang lên 79gam/ngày tăng thêm 19gam/ngày so với người bình thường. Trong 6 tháng tiếp theo ở giai đoạn cho con bú vẫn phải đạt 73g mỗi ngày. Nên lựa chọn các thực phẩm có protein chất lượng cao như thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ…
Số lượng đạm trong thực phẩm có thể ước tính như sau: cứ 100g thịt/cá cung cấp khoảng 20g đạm (protein), 100g đậu phụ cung cấp khoảng 10g đạm. Nên sử dụng 6,5 đơn vị sữa/ngày (uống sữa hoặc ăn các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phomai). Nên ăn cá ít nhất 3 lần/tuần.
- Nhu cầu chất béo (Lipid)
Lượng chất béo ăn vào cần cung cấp 20-30% năng lượng khẩu phần. Khuyến khích sử dụng các chất béo có nhiều các axit béo không no chuỗi dài nhiều nối đôi như n3, n6, EPA, DHA (có nhiều trong một số loại dầu thực vật, dầu cá, một số loại cá mỡ). Lượng chất béo này rất quan trọng cho sự phát triển tối ưu trí não và thị lực của bé. Cứ 1g chất béo sẽ cung cấp năng lượng vào khoảng 9Kcal. Chất béo lành mạnh có trong dầu cá, các loại hạt, các loại cá vùng biển lạnh như cá hồi...
- Vitamin và khoáng chất
Các vitamin và khoáng chất rất cần bổ sung cho người mẹ nuôi con bú. Ngoài việc bổ sung bằng các thực phẩm tự nhiên trong bữa ăn hàng ngày cần đủ rau xanh (≥400g trái cây, rau củ/ngày) và đủ chất xơ để tránh táo bón.
- Nhu cầu về nước
Nước vô cùng quan trọng trong việc sản xuất sữa của mẹ sau sinh. Để sản xuất đủ sữa, bà mẹ đang nuôi con bú cần uống đủ nước, trung bình khoảng 2,0 – 2,5 lít nước/ngày (tương đương với 12 đến 15 cốc nước).
#2. Hướng dẫn cụ thể chăm sóc dinh dưỡng cho mẹ sau sinh
Để chăm sóc và chuẩn bị chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh, các ông chồng hoặc người thân cần nắm vững những cách chăm cụ thể như sau để mẹ hồi phục sức khỏe, đảm bảo chất lượng sữa.
- Ăn tăng bữa
Bởi mẹ sữa sau sinh cần dung nạp nhiều chất dinh dưỡng nhưng mỗi bữa chỉ ăn được lượng thực phẩm nhất định. Vì thế có thể chia làm nhiều bữa ăn trong ngày, nếu như người bình thường ăn 3 bữa thì mẹ sữa cần ăn 5-6 bữa trong đó có 3 bữa chính và 2 bữa phụ.
- Ăn đa dạng các loại thực phẩm:
Chế độ ăn hàng ngày đều đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng cần thiết là chất bột đường; chất đạm; chất béo; và nhóm vitamin/khoáng chất. Tuy vậy để đảm bảo sản phụ ăn ngon miệng, không ngán nên ăn đa dạng các loại thực phẩm.
Khẩu phần cũng cần cung cấp đủ nhu cầu canxi (1300mg/ngày), lượng canxi này vừa để cung cấp cho trẻ thông qua sữa mẹ vừa để phòng tránh mất canxi trong xương của chính người mẹ. Ngoài các thực phẩm giàu can xi khác (như thịt; cá; trứng; các loại thủy hải sản…) bà mẹ cần sử dụng 6,5 đơn vị sữa mỗi ngày (1 đơn vị sữa tương đương với 100ml sữa dạng lỏng pha chuẩn, hoặc 15g pho mai hoặc 1 cốc sữa chua 100g), mỗi đơn vị sữa sẽ cho ta khoảng 100mg canxi. Trong trường hợp cần thiết, người mẹ cần tuân thủ chỉ định của thầy thuốc về bổ sung các vitamin và khoáng chất, đặc biệt là sắt, kẽm, vitamin D và Canxi.
- Bổ sung các vi chất dinh dưỡng cần thiết
Ngay sau khi sinh hoặc chậm nhất trong vòng 1 tháng đầu sau đẻ, bà mẹ được khuyên dùng 1 viên vitamin A liều cao (200.000UI), ngoài ra các bà mẹ vẫn nên tiếp tục sử dụng viên sắt hoặc viên đa vi chất (ít nhất là duy trì 1 tháng đầu sau đẻ).
- Không kiêng khem quá mức; Bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm
Điều này khá quan trọng và đáng lưu tâm bởi nhiều nơi có tục lệ kiêng khem quá mức cần thiết khiến chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh không đảm bảo và đa dạng. Ngoài ra nhiều mẹ có suy nghĩ muốn lấy lại dáng sau sinh mà ăn kiêng không khoa học làm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sữa nuôi con.
- Không sử dụng thuốc tùy tiện và không dùng các đồ ăn có tính chất kích thích như rượu , bia, cafe. Nhìn chung giải đoạn này muốn sử dụng thuốc cần có sự tư vấn của bác sỹ.
Trên đây là những điều cần lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh để giúp sản phụ và người thân nắm rõ. Hiểu được điều này sẽ giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe, dinh dưỡng đầy đủ để đảm bảo nguồn sữa cho con.