Sắt là vi chất vô cùng quan trọng trong thai kỳ, không chỉ giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe mà còn hỗ trợ thai nhi phát triển toàn diện ngay từ trong bụng mẹ. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt sai cách có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn như táo bón, buồn nôn hay kích ứng tiêu hóa.
Vậy mẹ nên bổ sung sắt từ khi nào? Bao nhiêu là đủ? Chọn loại sắt nào hiệu quả, dễ hấp thu? Cùng Goodmama tìm hiểu đầy đủ trong bài viết sau.
1. Tại sao mẹ bầu cần bổ sung sắt?
Sắt là thành phần thiết yếu giúp cơ thể mẹ sản sinh hemoglobin – chất vận chuyển oxy đến các tế bào và đặc biệt là từ mẹ sang thai nhi. Trong suốt thai kỳ, nhu cầu máu tăng lên đáng kể, nên nếu không bổ sung đủ sắt, mẹ dễ bị:
- Mệt mỏi, chóng mặt, khó thở do thiếu máu
- Suy giảm miễn dịch, dễ nhiễm trùng
- Nguy cơ sinh non, băng huyết sau sinh
- Thai nhi bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển, thiếu máu bẩm sinh
Việc bổ sung đầy đủ sắt sẽ giúp mẹ ăn ngon miệng hơn, cải thiện giấc ngủ, tăng sức đề kháng và hỗ trợ phát triển trí não thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.
2. Khi nào mẹ bầu nên bắt đầu bổ sung sắt?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo phụ nữ nên bắt đầu bổ sung sắt ngay từ khi phát hiện mang thai, thậm chí có thể bắt đầu từ trước khi mang thai 3–6 tháng để dự trữ sắt, hỗ trợ thụ thai và giảm nguy cơ dị tật thai nhi.
Đặc biệt, mẹ nên tiếp tục bổ sung sắt cho đến ít nhất 1 tháng sau sinh để phục hồi lượng máu mất trong quá trình sinh nở.
3. Liều lượng sắt cần thiết theo từng giai đoạn thai kỳ
- 3 tháng đầu: 30–60mg sắt nguyên tố mỗi ngày, hỗ trợ hình thành máu và phát triển não bộ ban đầu của thai nhi
- 3 tháng giữa: duy trì 30–60mg/ngày, đáp ứng nhu cầu máu tăng lên khi thai nhi phát triển nhanh
- 3 tháng cuối và sau sinh: 50–60mg/ngày, do mẹ chuẩn bị sinh nở và có thể mất nhiều máu
Mẹ nên tham khảo bác sĩ để điều chỉnh liều phù hợp với từng cơ địa và kết quả xét nghiệm máu.
4. Các dạng sắt cho bà bầu – Ưu và nhược điểm
Sắt II và sắt III
- Sắt II (ferrous): Dễ hấp thu, giá thành hợp lý, nhưng dễ gây táo bón, buồn nôn
- Sắt III (ferric): Ít gây tác dụng phụ, hấp thu chậm hơn và thường có giá cao hơn
- Sắt hữu cơ và sắt vô cơ
- Sắt hữu cơ (ferrous fumarate, gluconate): Hấp thu tốt, ít tác dụng phụ, phù hợp với mẹ bầu có hệ tiêu hóa nhạy cảm
- Sắt vô cơ (ferrous sulfate): Phổ biến, dễ tìm, giá rẻ nhưng dễ gây nóng, lắng đọng trong ruột nếu dùng quá liều
- Sắt dạng viên và sắt dạng nước
- Dạng viên: Tiện mang theo, dễ uống, giá rẻ, nhưng hấp thu kém hơn, dễ gây nóng
- Dạng nước: Hấp thu tốt, dễ tiêu hóa, ít táo bón hơn nhưng khó kiểm soát liều, thường có vị đặc trưng khó uống
5. Tác dụng phụ khi bổ sung sắt và cách khắc phục
Một số mẹ có thể gặp các phản ứng phụ khi dùng sắt như:
- Táo bón: Uống nhiều nước, bổ sung chất xơ, đi bộ nhẹ mỗi ngày
- Buồn nôn: Uống sau ăn, không uống khi bụng đói
- Kích ứng tiêu hóa: Chia nhỏ liều, uống kết hợp với thực phẩm dễ tiêu
- Phân đen, nước tiểu sẫm màu: Đây là phản ứng bình thường, không gây hại
- Khó hấp thu sắt nếu uống cùng canxi, trà, cà phê – nên uống cách nhau ít nhất 2 tiếng
6. Một số lưu ý quan trọng
- Không tự ý tăng liều sắt nếu không có chỉ định của bác sĩ
- Không uống sắt chung với canxi, sữa, cà phê hoặc trà
- Nên kết hợp bổ sung vitamin C (cam, bưởi, dâu...) để tăng hấp thu sắt
Đọc kỹ nhãn sản phẩm để biết chính xác hàm lượng sắt nguyên tố, không chỉ nhìn tổng khối lượng
Bổ sung sắt đúng cách là một trong những yếu tố cốt lõi giúp thai kỳ khỏe mạnh và bé phát triển tối ưu. Việc chọn đúng thời điểm, liều lượng phù hợp và loại sắt dễ hấp thu sẽ giúp mẹ tránh được nhiều rủi ro trong thai kỳ và sau sinh.
Goodmama hy vọng rằng với bài viết này, mẹ bầu sẽ tự tin hơn trong việc chăm sóc bản thân và bé yêu ngay từ những ngày đầu tiên.
#Goodmama #BổSungSắtChoBàBầu #MangThaiKhỏeMạnh #ThiếuMáuThaiKỳ #SắtNguyênTố #DinhDưỡngThaiKỳ #ViChấtChoMẹBầu #ThaiKỳAnToàn #MẹBầuHiểuĐúng