Mang thai không chỉ là khoảnh khắc thiêng liêng mà còn là bước ngoặt lớn trong cuộc đời người phụ nữ. Để có một thai kỳ an toàn và con sinh ra khỏe mạnh, mẹ cần chuẩn bị kỹ càng cả về sức khỏe, tinh thần và kiến thức. Đó chính là lý do chăm sóc sức khỏe tiền sản trở thành bước đầu tiên quan trọng trong hành trình làm mẹ.
Goodmama mời bạn khám phá toàn bộ những điều cần biết để chuẩn bị tốt nhất trước khi mang thai – từ khám sức khỏe, tiêm ngừa đến điều chỉnh lối sống.
Chăm sóc tiền sản là gì?
Chăm sóc tiền sản là quá trình chăm sóc sức khỏe của người phụ nữ trước khi mang thai và trong giai đoạn đầu thai kỳ. Nó bao gồm việc lên kế hoạch sinh con, kiểm tra sức khỏe tổng quát, tầm soát bệnh lý tiềm ẩn và điều chỉnh các yếu tố về dinh dưỡng, thể trạng, thói quen sống để tạo điều kiện lý tưởng cho việc thụ thai và nuôi dưỡng thai nhi.
Theo bác sĩ chuyên khoa, chăm sóc tốt từ trước khi có thai giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng trong thai kỳ, đảm bảo sự phát triển toàn diện cho em bé và tăng tỷ lệ sinh nở an toàn.
Vì sao chăm sóc tiền sản lại quan trọng?
Thống kê cho thấy: trẻ sinh ra từ những bà mẹ không được chăm sóc tiền sản đầy đủ có nguy cơ nhẹ cân cao gấp 3 lần, và nguy cơ tử vong cao gấp 5 lần so với trẻ có mẹ được chăm sóc kỹ càng từ trước khi mang thai.
Ngoài yếu tố sức khỏe, chăm sóc tiền sản còn giúp vợ chồng cùng nhau lên kế hoạch chủ động về kinh tế, tinh thần và thời gian, từ đó mang đến cho bé một khởi đầu tốt đẹp và đầy đủ hơn.
Những điều mẹ cần chuẩn bị để có một thai kỳ khỏe mạnh
1. Khám tiền sản
Khám tiền sản là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Mẹ sẽ được kiểm tra tiền sử bệnh lý, thăm khám phụ khoa, tầm soát các bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, HIV, giang mai… và đánh giá các nguy cơ có thể ảnh hưởng đến thai kỳ.
Cả hai vợ chồng nên cùng đi khám trước khi có kế hoạch mang thai 3–6 tháng để kiểm tra toàn diện, tăng khả năng thụ thai khỏe mạnh và tránh dị tật bẩm sinh.
2. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Chế độ dinh dưỡng hợp lý là nền tảng cho sức khỏe sinh sản. Mẹ cần bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất chính: đạm, tinh bột, béo, vitamin và khoáng chất.
Đặc biệt:
- Acid folic: 400mcg/ngày (trước khi mang thai ít nhất 3 tháng) giúp ngừa dị tật ống thần kinh
- Sắt: 27mg/ngày giúp phòng thiếu máu và tăng sức đề kháng
- I-ốt: 150mcg/ngày hỗ trợ phát triển trí não thai nhi
Mẹ có thể bổ sung bằng viên uống và thực phẩm tự nhiên như thịt bò, trứng, cá, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt…
3. Duy trì cân nặng lý tưởng
Chỉ số BMI từ 18.5–24.9 là mức lý tưởng để bắt đầu thai kỳ. Thừa cân hay thiếu cân đều làm tăng nguy cơ biến chứng như sinh non, tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con nhẹ cân.
4. Tập luyện thể dục đều đặn
Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội hoặc đạp xe giúp mẹ cải thiện tuần hoàn, tăng sức bền, kiểm soát cân nặng và ổn định tâm lý trước khi mang thai.
5. Xây dựng lối sống lành mạnh
Mẹ cần tuyệt đối tránh rượu bia, thuốc lá và chất kích thích, vì đây là những yếu tố có thể gây dị tật bẩm sinh, thai lưu hoặc suy giảm trí tuệ ở trẻ. Lối sống tích cực, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần vui vẻ cũng là cách nuôi dưỡng sức khỏe tiền sản hiệu quả.
6. Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại
Nếu mẹ làm việc trong môi trường tiếp xúc với tia X-quang, thuốc trừ sâu, kim loại nặng,… nên tạm ngưng công việc hoặc có biện pháp bảo hộ phù hợp để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến quá trình thụ thai và phát triển thai nhi.
7. Tham gia lớp học tiền sản
Các lớp tiền sản giúp mẹ trang bị kiến thức vững vàng về dinh dưỡng thai kỳ, dấu hiệu chuyển dạ, cách sinh thường/sinh mổ, chăm sóc trẻ sơ sinh và kỹ năng cho con bú, thay tã, tắm bé... Đây là bước chuẩn bị tuyệt vời cả về tâm lý và kỹ năng để hành trình làm mẹ trở nên tự tin hơn.
8. Tiêm ngừa trước khi mang thai
Một số loại vắc xin nên được tiêm trước khi mang thai như: sởi, quai bị, rubella, cúm, viêm gan B, thủy đậu, uốn ván… Việc tiêm phòng giúp bảo vệ cả mẹ và thai nhi khỏi các bệnh lý có thể gây dị tật hoặc sảy thai.
9. Chủ động kế hoạch sinh con và khoảng cách giữa các lần sinh
Các chuyên gia khuyên khoảng cách lý tưởng giữa hai lần sinh nên từ 3–5 năm để cơ thể người mẹ kịp hồi phục và chăm sóc con tốt hơn. Mẹ nên trao đổi với bác sĩ về phương pháp tránh thai phù hợp cho từng giai đoạn.
Chăm sóc tiền sản là bước chuẩn bị thiết yếu, giúp mẹ không chỉ mang thai an toàn mà còn chủ động hơn trong việc làm mẹ.
Goodmama tin rằng: “Thai kỳ hạnh phúc bắt đầu từ sự chuẩn bị đúng đắn”. Hãy chăm sóc bản thân từ hôm nay – vì một hành trình làm mẹ khỏe mạnh, trọn vẹn và đầy yêu thương.
#Goodmama #ChămSócTiềnSản #ChuẩnBịMangThai #ThaiKỳKhỏeMạnh #SứcKhỏeSinhSản #BíQuyếtLàmMẹ #KhámTiềnSản #DinhDưỡngTiềnSản #KếHoạchSinhCon