Ăn dặm kiểu Nhật là phương pháp được nhiều bà mẹ Việt ngày nay áp dụng bởi nó rất khoa học và hiệu quả mang lại nhiều lợi ích trong giai đoạn phát triển của trẻ. Khá nhiều người lần đầu làm mẹ còn bỡ ngỡ với cách cho trẻ ăn dặm theo phương pháp này. Vì thế trong bài viết này, nhóm chuyên gia của Goodmama sẽ tổng hợp tất tần tật những điều cần biết về phương pháp ăn dặm kiểu Nhật đồng thời mách mẹ cách cho trẻ ăn dặm đúng cách chuẩn công thức, chuẩn Nhật.
Ăn dặm kiểu Nhật là gì?
Kiến thức cơ bản về ăn dặm
Theo tiến sỹ Tsutsumi Chiharu (Nhật Bản) hiện đang giữ chức Trưởng khoa Dinh dưỡng của Viện nghiên cứu vè Trẻ em và gia đình Nhật Bản, chủ biên cuốn sách Ăn dặm kiểu Nhật: Ăn dặm có vai trò là giai đoạn chuẩn bị để trẻ chuyển từ bú mẹ, uống sữa ngoài sang nhai nát hoặc nuốt. Điều quan trọng của giai đoạn này không chỉ cho trẻ ăn và theo dõi đảm bảo sự phát triển của trẻ mà còn phải theo dõi quá trình ăn và làm cho trẻ hứng thú với ăn uống, giúp trẻ ăn uống tự lập.
Để làm được việc đó thống nhất quan điểm là rất quan trọng, phải thống nhất về việc lựa chọn thực phẩm, lượng ăn, cách ăn, cách những người lớn xung quanh hỗ trợ. Trong giai đoạn lần đầu ăn dặm, lần đầu tiên tiếp xúc với món ăn nếu mọi người xung quanh bé quá nhạy cảm lo lắng về bữa ăn dặm của bé, lo lắng này sẽ truyền sang bé và làm mất đi không khí của bữa ăn vốn dĩ vui vẻ.
Do vậy ăn dặm cần 2 yếu tố then chốt mẹ cần nắm được đó chính là ăn dặm khoa học và tạo không khí vui vẻ hào hứng trong bữa ăn của trẻ.
Ăn dặm kiểu Nhật là gì?
Ăn dặm kiểu Nhật hiện đang là xu hướng rất được ưa chuộng tại Việt Nam. Đặc điểm dễ nhận thấy của phương pháp này là cho bé ăn thô đúng thời điểm, ăn riêng từng loại thức ăn và ăn nhạt, ăn dò từng loại thực phẩm riêng biệt từ rau củ đến cá thịt để bé làm quen dần.
Ưu điểm dễ nhận thấy nhất của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật đó là trẻ sẽ có khả năng ăn thô sớm hơn rất nhiều so với các bé theo phương pháp ăn dặm truyền thống. Thêm vào đó, việc ăn riêng từng loại thức ăn sẽ giúp bé làm quen tốt hơn với mùi vị của từng loại thực phẩm, không bị “hổ lốn” hỗn hợp, không nảy sinh tâm lý ngán ăn. Ăn nhạt sẽ tốt hơn cho thận của trẻ. Và một điều quan trong nhất: đó chính là tinh thần “kiểu Nhật”: Không thúc ép trẻ ăn, không tạo tâm lý sợ hãi khi ăn uống. Thiết lập cho bé thói quen ngồi ăn ngay từ tấm bé giúp trẻ ăn nhanh và tập trung hơn.
Cách cho bé ăn dặm kiểu Nhật đúng phương pháp
Giai đoạn ăn dặm kiểu Nhật thứ nhất (khi bé 5-6 tháng tuổi)- làm quen với muỗng
Đây là giai đoạn bé bắt đầu ăn dặm chuyển từ bú sữa mẹ sang thực phẩm khác. Với phương pháp ăn dặm kiểu Nhật này ở tuần đầu tiên chỉ cho bé ăn cháo rây nhuyễn theo tỷ lệ 1:10 (gạo – nước). Tuần thứ 2 mẹ có thể bổ sung thêm một ít rau củ quả vào thực đơn cho trẻ. Rau bina (hay còn gọi là cải bó xôi) được các mẹ Nhật thường xuyên sử dụng ở giai đoạn này bởi đây là loại rau giàu vitamin, dễ tiêu hóa.
Thời điểm mới bắt đầu cho bé ăn, bé sẽ nuốt chửng không nhai và chủ yếu để bé làm quen với thìa muống trong ăn uống. Mẹ hãy thực hiện cho trẻ ăn dặm từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc.
Một số loại thức ăn nhạy cảm không nên cho trẻ sử dụng để tránh các hiện tượng tiêu chảy hoặc khó tiêu, nôn trớ. Ngoài ra, khi mới cho ăn dặm, người Nhật thường hạn chế dùng các gia vị có nhiều dầu, muối hay đường hoặc nêm muối để bé có thể biết được vị tự nhiên của thực phẩm, từ đó đưa ra lựa chọn (thích hoặc không thích, ăn ít hoặc ăn nhiều).
Giai đoạn ăn dặm kiểu Nhật thứ hai (7 – 8 tháng tuổi) – bé bắt đầu tập nhai
Ở giai đoạn này bé đã bắt đầu biết nhai trệu trạo bằng cách đẩy mạnh lưỡi lên hàm trên để làm tan thức ăn, nên những món hấp có độ mềm như cháo không cần nghiền nhuyễn bé cũng có thể ăn được.
Thức ăn nên đa dạng và thêm các chủng loại thực phẩm để bé làm quen với nhiều vị khác nhau. Thức ăn của bé chỉ cần nghiền nhỏ (không cần nghiền thành bột) và cho thêm bột gạo tạo độ trơn để bé dễ nuốt. Có thể cho bé ăn thịt nạc hoặc các loại cá có thịt màu đỏ. Nên thêm từng ít một để đa dạng thực đơn cho bé. Những loại rau mềm như rau bina chỉ cần nấu mềm đi một nửa là vừa. Có thể cho bé ăn mì sợi nấu mềm như cháo 1:7, cắt nhỏ sao cho bé có thể bốc ăn bằng tay. Bé rất thích nuốt mì hoặc thức ăn dạng sợi dài 2~3 cm (nui, bánh canh, phở, bún). Giai đoạn này cho bé ăn cháo nguyên hạt tỉ lệ 1:7 (10 ml gạo + 70 ml nước).
Giai đoạn ăn dặm kiểu Nhật thứ ba (9 – 11 tháng tuổi) – bé có thể tập bốc
Từ việc bé nhai trệu trạo ở những tháng trước, đến thời điểm này bé có thể nhai tóp tép và khá thành thạo rồi đó. Mẹ có thể hình thành thói quen đều đặn cho bé ăn ngày 3 bữa chính. Tạo không khí vui vẻ khi ăn là rất quan trọng để mang lại niềm vui ăn uống.
Bởi bé đã nhai khá tốt bằng lợi nên mẹ có thể nấu mềm sao cho bé có thể nhai bằng lợi (độ mềm như chuối là vừa). Có thể tập cho bé ăn những món ăn cứng hơn một chút. Thức ăn của bé được cắt to khoảng 0,5 cm, dài khoảng 2 ~ 3 cm để bé có thể tự bốc ăn hoặc cầm nĩa ghim thức ăn cho vào miệng. Bé có thể ăn được hầu hết các loại rau. Bé có thể ăn cả lòng đỏ và lòng trắng trứng. Tuy nhiên, nên cho bé ăn trứng chín hoàn toàn. Bé có thể ăn hầu hết các món cá nấu chín. Nên cho bé ăn thêm gan gà, các loại thịt có màu đỏ, đậu quả, đậu hũ để bổ sung chất sắt. Giai đoạn này cho bé ăn cháo nguyên hạt tỉ lệ 1:5 (20 ml gạo + 100 ml nước).
Giai đoạn ăn dặm kiểu Nhật thứ tư (12 – 15 tháng tuổi) – bé tập ăn cơm
Hãy cho trẻ ăn mỗi ngày 3 bữa chính cùng thời gian với bữa ăn của người lớn. Giai đoạn này bé có thể ăn được thức ăn to và cứng hơn giai đoạn trước. Có thể cho bé ăn cơm nát rồi đến cơm. Ngoài ra, tập cho bé tự ăn bằng muỗng và nĩa. Lúc này, bé có thể ăn gần như người lớn, vì vậy nên cho bé ăn cân bằng dinh dưỡng bằng nhiều loại thực phẩm. Để tập cho bé biết tự ăn, nên chế biến các món mà bé có thể tự bốc ăn như các món làm từ bánh mì lát hoặc cơm nắm. Nên tạo thức ăn có hình dạng và màu sắc bắt mắt để bé thích ăn hơn.
