Bên cạnh các kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh từ y khoa hiện đại, nhiều gia đình Việt vẫn tin tưởng và áp dụng những mẹo dân gian truyền thống. Dù không thể lý giải bằng khoa học, nhưng những kinh nghiệm này đã được truyền lại qua nhiều thế hệ và vẫn được nhiều mẹ "thuộc lòng" để mong con ăn ngoan, ngủ kỹ, lớn nhanh khỏe mạnh.
Goodmama tổng hợp 11 điều đại kỵ dân gian thường gặp trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh các ba mẹ có thể tham khảo. (bài viết mang tính chất tham khảo, không cổ súy mê tín, nhưng giúp cha mẹ hiểu thêm về góc nhìn văn hóa dân tộc)
1. Chấm son đỏ lên trán bé khi ra ngoài
Trong 3 tháng 10 ngày sau sinh, trẻ được xem là có "vía còn yếu", dễ bị tà khí hoặc người có "vía nặng" làm bé khóc dai. Người xưa thường dùng nhọ nồi để chấm lên trán bé trước khi ra ngoài. Ngày nay, nhiều mẹ thay bằng son đỏ như một cách tượng trưng để "tránh vía dữ".
2. Trẻ bị ngã, dỗ mãi không nín thì vẩy nước nơi bé ngã
Dân gian quan niệm rằng nơi trẻ ngã có "bà mụ" đỡ. Nếu bé khóc mãi không nín, cha mẹ chỉ cần vẩy nhẹ nước vào vị trí bé vừa ngã thì bé sẽ ngưng khóc – như một cách “giải vía”.
3. Trẻ hay khóc đêm – dùng dao cùn đặt dưới giường
Nếu trẻ khóc liên miên vào ban đêm (gọi là khóc dạ đề), người xưa mách mẹ mượn một con dao cùn, đã cũ, ném dưới gầm giường để bé được “trấn an” và ngủ ngon hơn.
4. Trẻ ngủ mãi không chịu dậy
Một mẹo truyền miệng khá phổ biến là xin vài sợi tóc của người khác họ, không cùng huyết thống, và phe phẩy qua miệng bé. Dân gian tin rằng cách này giúp “gọi hồn” nhẹ nhàng để bé thức dậy.
5. Khi bé bị nấc cụt
Mẹo dân gian dạy rằng, trẻ trai nên uống 7 ngụm nước nhỏ, còn trẻ gái uống 9 ngụm, tượng trưng cho số “vía”. Ngoài ra, có thể dán lá trầu không lên trán để bé ngưng nấc.
6. Khi khách đến thăm trẻ sơ sinh – nhất định phải nói "trộm vía"
Khi khen trẻ sơ sinh, tuyệt đối không được nói "Bé dễ thương, bụ bẫm quá!" mà phải kèm câu "trộm vía". Dân gian cho rằng việc khen quá lời sẽ khiến bé bị “quở”, sinh ra lười bú, chậm lớn hoặc ốm vặt.
7. Không đưa trẻ sơ sinh qua cửa sổ
Người xưa kiêng việc đưa bé sơ sinh ra ngoài bằng cách đưa qua cửa sổ. Họ quan niệm hành động này có thể khiến trẻ lớn lên dễ nghiêng ngả, làm ăn gian dối hoặc trộm cắp.
8. Trẻ khóc thét, khóc không kiểm soát – có thể bị "đau bão"
Dân gian gọi hiện tượng trẻ khóc dữ dội, lăn lộn không dỗ được là "đau bão". Mẹ bế con, ôm sát vào bụng mình, nhờ người thân quấn tóc thành mớ, giật nhẹ để bé dịu lại.
9. Khi bé hắt hơi – nên chúc "Sống lâu trăm tuổi"
Đây là lời chúc tốt đẹp gửi gắm cho trẻ sơ sinh mỗi lần bé hắt xì hơi. Dân gian tin rằng những lời nói đầu đời hướng thiện sẽ “gieo vía tốt” cho bé.
10. Trẻ chậm lớn, còi cọc – cho đi "chui áo quan người thọ"
Một mẹo dân gian khá nhạy cảm nhưng vẫn tồn tại: nếu bé yếu ớt, hay ốm vặt, cha mẹ có thể bế bé chui qua áo quan của cụ ông/cụ bà thượng thọ (khi làm đám tang). Người xưa tin cách này giúp bé “mượn vía” khỏe mạnh từ người thọ lâu.
11. Không để trẻ soi gương, tránh đặt gương đối diện giường ngủ
Trẻ nhỏ khi nhìn vào gương được cho là dễ hoảng sợ, khó ngủ, hay giật mình. Gương chiếu thẳng vào giường cũng bị xem là đại kỵ trong phong thủy lẫn quan niệm nuôi con truyền thống.
Dù mang màu sắc tâm linh, những mẹo dân gian trên đều phản ánh tình yêu thương và sự cẩn trọng của cha mẹ dành cho con. Goodmama không khuyến khích mê tín, nhưng hiểu rằng: nuôi con không chỉ dựa vào khoa học, mà còn gắn với niềm tin, truyền thống và cảm xúc.
Hy vọng bài viết này giúp mẹ thêm một góc nhìn gần gũi, nhân văn và thú vị trong hành trình đồng hành cùng bé yêu khôn lớn.
#Goodmama #ChămSócTrẻSơSinh #MẹoDânGian #ĐạiKỵChoTrẻSơSinh #NuôiConTheoDânGian #BíQuyếtMẹBỉm #TrộmVía #MẹBéViệtNam